Jak wyobrażasz sobie bojowników o ekologię i ochronę środowiska ponad sto lat temu? Biorąc pod uwagę różnicę między świadomością a dostępem do informacji, można założyć, że ekoaktywiści z przeszłości byli zdecydowanie unikalni i wyjątkowi. Żywym tego przykładem jest wybitny Wenanty Burdziński, lepiej znany jako pierwszy dyrektor Ogrodów Zoologicznych w Warszawie i Kijowie. Ponadto Wenanty Burdziński jest jednym z pierwszych ekoaktywistów i przyrodników XIX wieku nie tylko w Polsce, ale i na Ukrainie. O życiu, działalności i najciekawszych faktach dotyczących wybitnego Wenantego Burdzińskiego opowiemy w naszym artykule na warsaw-name.eu.
Dane biograficzne
Wenanty Burdziński urodził się 18 maja 1864 roku we wsi Sieliszczu we współczesnym obwodzie czerkaskim na Ukrainie. Ojciec Wenantego był zarządzającym cukrownią. Już od lat najmłodszych Wenanty Burdziński interesował się naukami przyrodniczymi. Przyszły przyrodnik otrzymał wykształcenie w gimnazjum kijowskim, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Kijowskiego im. św. Włodzimierza. W Kijowie Wenanty Burdziński aktywnie wspierał rozwój zabytków botanicznych i ogrodów zoologicznych w mieście: to on jako pierwszy wystąpił z petycją o utworzenie Ogrodu Zoologicznego na bazie Uniwersytetu św. Włodzimierza. Jednocześnie Wenanty Burdziński aktywnie angażował się w ochronę środowiska, organizując różne wydarzenia i wykłady.
W 1907 roku Wenanty Burdziński został wybrany sekretarzem Kijowskiego Towarzystwa Miłośników Przyrody. Rok później przy pomocy Burdzińskiego Towarzystwo zorganizowało pierwszą w Kijowie wystawę fauny, składającą się z siedemnastu unikalnych gatunków ptaków i ssaków. Wystawa odbyła się w Ogrodzie Botanicznym i stała się prawdziwą sensacją w stolicy.
Powstanie Ogrodu Zoologicznego
Wystawa w Ogrodzie Botanicznym była początkiem powstania pierwszego Ogrodu Zoologicznego w Kijowie. Do końca 1907 roku kolekcja zwierząt powiększyła się kilkakrotnie. Wenanty Burdziński był odpowiedzialny za wszystkie wydatki związane z utrzymaniem zwierząt, ich rozmieszczeniem i budową specjalnych pomieszczeń. Sam również wypłacał wynagrodzenia pracownikom.
Dzięki pomocy Burdzińskiego w 1913 roku miejscowe władze wyznaczyły nowy teren dla Ogrodu Zoologicznego i przeznaczyły dodatkowe fundusze na budowę dużego parku. W ciągu pierwszych dziesięciu lat funkcjonowania Ogrodu Zoologicznego do jego struktury dołączyły działy zoologiczny, botaniczny, etnograficzny, a także pasieka dydaktyczno-pokazowa i pierwsze na Ukrainie muzeum pszczelarstwa. W 1919 roku Ogród Zoologiczny Burdzińskiego w Kijowie został uznany za własność państwową, co pozwoliło na poszerzenie jego terytorium o kolejne 43 hektary ziemi. Do 1923 roku Wenanty Burdziński pełnił funkcję dyrektora Ogrodu Zoologicznego.
Przeprowadzka do Warszawy i stworzenie pierwszego Ogrodu Zoologicznego w stolicy Polski
Po zbudowaniu udanej kariery w Kijowie, Wenanty Burdziński zdecydował przeprowadzić się do Polski ze względu na niezgody z reżimem bolszewickim i brak akceptacji ówczesnej władzy. W ten sposób Wenanty Burdziński przeniósł się do Warszawy, gdzie mieszkał do końca swoich dni. Początkowo pracował jako bibliotekarz, a już w 1927 został wybrany na konsultanta Pracowni Biologicznej w Warszawie. Dzięki temu Burdziński mógł rozpocząć pracę nad stworzeniem nowego Ogrodu Zoologicznego. Biorąc pod uwagę swoje wcześniejsze doświadczenia, udało mu się stworzyć nowy Ogród Zoologiczny w Warszawie już po roku. Oficjalne otwarcie Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego nastąpiło 11 marca 1928 roku. Jednocześnie Wenanty Burdziński aktywnie przyczyniał się do rozwoju świadomości ekologicznej wśród obywateli, popularyzując nauki przyrodnicze i znaczenie ochrony środowiska. Wenanty Burdziński objął stanowisko dyrektora Ogrodu Zoologicznego.
Niestety Wenanty Burdziński nigdy nie zrealizował wszystkich swoich planów i projektów w Warszawie: wybitny działacz zmarł w wieku 64 lat i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
